Βάρκα με πανί

Ζωγράφος: Νίκος Λύτρας (γιος του Νικηφόρου Λύτρα)

Βάρκα με πανί (Πάνορμος, Τήνος), π. 1925

Λάδι σε μουσαμά , 53 x 73 εκ.

Ύφος: Εξπρεσιονισμός

Εθνική Πινακοθήκη

Φώς και χρώμα ελληνικό

Στις δύο πρώτες δεκαετίες του 20ού αιώνα, για πρώτη και ίσως για τελευταία φορά, με μερικές εξαιρέσεις, το ελληνικό ύπαιθρο γίνεται αντικείμενο σοβαρού ζωγραφικού προβληματισμού. Με πρότυπο τα γαλλικά μεταϊμπρεσιονιστικά ρεύματα (Φωβισμό, Ναμπί), ο Παρθένης, ο Μαλέας, ο Νικόλαος Λύτρας και λίγο αργότερα ο Παπαλουκάς θα επιχειρήσουν και τελικά θα βρουν ένα χρωματικό ιδεόγραμμα του ελληνικού φωτός. Τα έργα τους εντάσσονται αβίαστα στο πνεύμα του Μοντερνισμού, καθώς τείνουν προς μια αυτοσημία των μορφών: καταργούν την τρίτη διάσταση, απλοποιούν τη φόρμα, χρησιμοποιούν καθαρά και φωτεινά χρώματα. Πλάι σε αυτά τα «μοντέρνα ύπαιθρα», υπάρχουν τοπία με συμβολικές παραδηλώσεις και αλληγορίες, που χρησιμοποιούν ωστόσο την ίδια πλαστική γλώσσα.

Όλα τα σχήματα «γράφονται» με διαύγεια και σαφήνεια, ακόμη και τα πιο μακρινά. Το «αιθέριο» και «άυλο» φως ελαφρώνει τους όγκους και τα χρώματα.