Skip to content

Λογοτεχνία

Τα παιδιά μυούνται στην ανάγνωση ακούγοντας τους ενηλίκους να τους διαβάζουν. «Αν διαβάζουμε πολύ με τα παιδιά, αν τα κάνουμε να συμμετέχουν στη διαδικασία της ανάγνωσης βιβλίων, τελικά κατανοούν τι είναι η γλώσσα των βιβλίων, τι είναι ο γραπτός λόγος, προτού ακόμα καταστούν ικανά να διαβάζουν μόνα τους» (Teberosky, ι998α).

 Οι εκπαιδευτικοί στο νηπιαγωγείο επιδιώκουν να διαβάζουν συχνά βιβλία στα παιδιά, έχοντας το βιβλίο στραμμένο προς τα παιδιά και δείχνοντας πού διαβάζουν. Ο τρόπος αυτός ανάγνωσης θεωρείται ότι ευνοεί τη συμμετοχή των παιδιών, τα οποία παροτρύνονται από την εκπαιδευτικό να συμμετέχουν αλληλεπιδρώντας με το κείμενο, ενώ παράλληλα τα βοηθάει να συνειδητοποιήσουν, για όσα δεν το έχουν κατακτήσει ακόμη, ότι είναι άλλο το σχέδιο και άλλο η γραφή και ότι γράφουμε και διαβάζουμε από τα αριστερά προς τα δεξιά. Για τη διευκόλυνση της συμμετοχής τους η εκπαιδευτικός καθώς διαβάζει σταματά και τα καλεί να σχολιάσουν τις πληροφορίες που δίνει το κείμενο ή τους χαρακτήρες των ηρώων ή να κάνουν υποθέσεις για την εξέλιξη της ιστορίας: «Τι νομίζετε, έχει δίκιο η γάτα που θα ήθελε να είναι κάτι άλλο;», «Έκανε καλά το κοριτσάκι που φέρθηκε έτσι στο βατραχάκι;», «Τι νομίζετε ότι θα γίνει τώρα που ο λύκος πήρε στο κρεβάτι τη θέση της γιαγιάς της Κοκκινοσκουφίτσας». Υπάρχουν όμως και περιπτώσεις που η εκπαιδευτικός ολοκληρώνει πρώτα την ανάγνωση, κυρίως αν πρόκειται για λογοτεχνικό βιβλίο, υποβάλλοντας με το ύφος και τον τόνο της φωνής τα παιδιά να την απολαύσουν σιωπηλά, και μετά τα καλεί να σχολιάσουν, προκειμένου να διαπιστώσει σε ποιο βαθμό έχουν αναπτύξει την ικανότητα να ανακαλούν στη μνήμη τους το περιεχόμενο της ιστορίας.

H εκπαιδευτικός, εκτός από τα βιβλία που διαβάζει στον κύκλο παρουσία όλων των παιδιών της τάξης, επιδιώκει να διαβάζει βιβλία και με μικρές ομάδες παιδιών, την ώρα που οι υπόλοιπες ομάδες ασχολούνται αυτόνομα με άλλες δραστηριότητες (π. χ. με κάποιο επιτραπέζιο παιχνίδι, με κάποια κατασκευή, με ζωγραφική ή/ και με ανάγνωση άλλου βιβλίου). Στο πλαίσιο μιας μικρής ομάδας οι αλληλεπιδράσεις μεταξύ των παιδιών ή και της εκπαιδευτικού με κάθε παιδί είναι ευκολότερο να αναπτυχθούν, καθώς ενθαρρύνονται να μιλούν όλα τα παιδιά, ακόμη και εκείνα που στον κύκλο εμφανίζονται πιο συνεσταλμένα. Όπως έχει καταγραφεί στα αποτελέσματα σχετικών ερευνών, τα παιδιά που ακούν να τους διαβάζουν ιστορίες στο πλαίσιο μικρών ομάδων αναπτύσσουν περισσότερο την ικανότητα κατανόησης από τα παιδιά που ακούν να τους διαβάζουν ιστορίες στο πλαίσιο ολόκληρης της τάξη (Gambrell et α1., 2000).

Τα παιδιά ενθαρρύνονται επίσης να «διαβάζουν» τα αγαπημένα τους παραμύθια στους φίλους τους, όταν φυσικά και εκείνοι είναι διαθέσιμοι για μια τέτοια ανάγνωση, ή να διαβάζουν βιβλία μαζί με τους φίλους τους, για να συζητούν και να συμφωνούν ή να διαφωνούν για όσα λέει το κείμενο και για όσα δείχνουν οι εικόνες. Έρευνες και πάλι έχουν αποκαλύψει ότι οι συχνές ευχάριστες εμπειρίες των παιδιών με κείμενα παιδικής λογοτεχνίας ενισχύουν την ικανότητά τους τόσο στην αποκωδικοποίηση, όσο και στην κατανόηση των κειμένων (Clay, 1976).

Επίσης, όπως είναι γνωστό, τα μικρά παιδιά ζητούν να τους διαβαστούν ξανά και ξανά οι αγαπημένες τους ιστορίες. H πρακτική αυτή προσέλκυσε το ενδιαφέρον πολλών ερευνητών, των οποίων οι έρευνες κατέδειξαν ότι η επαναλαμβανόμενη ανάγνωση ιστοριών στα παιδιά ενισχύει τις αλληλεπιδράσεις τους με το κείμενο και συμβάλλει ουσιαστικά στην προώθηση της σχέσης τους με το γραπτό λόγο σε πολλά επίπεδα (Roser & Martinez, 1985• Sulzby, 1985• Gambrell et α1., 2002).

Υ.Π.Ε.Π.Θ. – Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, Χαρά Δαφέρμου, Πηνελόπη Κουλούρη, Ελευθερία Μπασαγιάννη, 2006, Οδηγός Νηπιαγωγού, Εκπαιδευτικοί Σχεδιασμοί και Δημιουργικά περιβάλλοντα μάθησης, Αθήνα, ΟΕΔΒ

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.